Η υπέρβαση της ανάγκης για κριτική. Του Ρόμπερτ Νάτζεμι

Η ιδέα του να απορρίπτουμε το "κακό" ήταν μέσα στη θρησκευτική και κοινωνική μας αγωγή εδώ και χιλιάδες χρόνια. Τώρα προσφέρεται μια νέα πιθανότητα: η αποδοχή! 

Έχετε σκεφτεί ποιος είναι ο λόγος που κρίνουμε, τον εαυτό μας, τους άλλους, αυτό που συμβαίνει στη ζωή;

Ο λόγος είναι ότι νομίζουμε πώς αν κρίνουμε κάτι προστατεύουμε με κάποιο τρόπο τον εαυτό μας απ' αυτό. Όμως σύμφωνα με το νόμο της συμπαθητικής δόνησης ή της έλξης έλκουμε πραγματικότητες που αντιστοιχούν στα συναισθήματα που έχουμε.

Όταν κρίνουμε κάτι τελικά αυξάνουμε την πιθανότητά του να υπάρχει στη ζωή μας.

Η τάση για κριτική είναι μια λειτουργία του νου που δεν έχει τίποτα να μας προσφέρει. Διευκρινίζουμε ότι άλλο η διάκριση ενός πράγματος κι άλλο η απόρριψη που νιώθουμε. Εδώ αναφερόμαστε στην κατάσταση του αρνητικού συναισθήματος.

 Ο Χριστός ήταν πολύ ξεκάθαρος σ' αυτό. Είπε "μην κρίνετε για να μην κριθείτε", "θα κριθείτε με την ίδια αυστηρότητα με την οποία κρίνετε", "ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω".

Το αποτέλεσμα της κριτικής δημιουργεί δυσάρεστα συναισθήματα τόσο στον κρινόμενο όσο και στον κρίνοντα. Σε κανένα δεν αρέσει να τον κρίνουν οι άλλοι, σε κανένα δεν αρέσει να τον απορρίπτουν.

Μπορεί να το κάνουμε με κίνητρο να τον βοηθήσουμε. Όμως δεν χρειάζεται να τον κριτικάρουμε, να τον απορρίψουμε για να τον βοηθήσουμε. Να διευκρινίσουμε ότι το αντίθετο του να κρίνω, να κατακρίνω ή να απορρίπτω είναι η αποδοχή. Η αποδοχή όμως δεν σημαίνει ότι δέχομαι κάτι σαν τέλμα αλλά σαν μια ευκαιρία εξέλιξης.

Υπάρχουν φορές που αυτό που απορρίπτουμε, το απορρίπτουμε λόγω ανασφάλειας. Δεν νιώθουμε σίγουροι ότι αξίζουμε. Δεν νιώθουμε ότι είμαστε ασφαλείς και απορρίπτουμε ότι μας κάνει να νιώθουμε κίνδυνο.

 Σ' αυτήν την περίπτωση το μόνο μάθημά μας είναι να νιώθουμε ασφαλείς, άξιοι, και άρα σταματάμε να νιώθουμε την ανάγκη να κρίνουμε.

 Όταν απορρίπτουμε ένα τμήμα του εαυτού μας το επιδεινώνουμε, δεν το αφήνουμε να φύγει. Η μέθοδος αυτοσυγχώρεσης (ho οpono pono) είναι ιδανική για να αφήσουμε να φύγει το τμήμα αυτό που απορρίπτουμε.

 Πότε κρίνουμε

Mερικές αιτίες που μας κάνουν να κρίνουμε, ειδικά τους άλλους:

-Βρίσκουμε την αξία μας (Όταν βρω το λάθος σημαίνει ότι αξίζω).
-Ζηλεύουμε. 
-Φοβόμαστε. (Κριτικάρουμε, απορρίπτουμε αυτό που φοβόμαστε κι αυτό που δεν γνωρίζουμε). Οι πολιτικοί και θρησκευτικοί ηγέτες χρησιμοποιούν την κριτική για να κρατάνε κοντά τους τούς οπαδούς, απορρίπτοντας όποιο άλλο σύστημα υπάρχει.
-Για να έχουμε την προσοχή των άλλων (κουτοσμπολιό).
-Έχουμε στενές αντιλήψεις για το σωστό και το λάθος για το πώς πρέπει να γίνει κάτι στη ζωή. 
-Βιώνουμε ανταγωνισμό με κάποιον.
-Επειδή έχουμε εκπαιδευτεί έτσι. 

Τι μπορούμε να κάνουμε όταν βλέπουμε τον εαυτό μας να κρίνει κάποιον. 

-Να αναρωτηθούμε τι νιώθει αυτός ο άνθρωπος που τον κάνει να κάνει αυτό που κρίνουμε.

-Να καταλάβουμε ότι κανένας άνθρωπος δεν ενεργεί αρνητικά προς τους άλλους επειδή είναι ευτυχισμένος.

-Να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είμαστε ο στόχος του τι κάνει ο άλλος.

-Να μην το πάρουμε προσωπικά.

-Να αναρωτηθούμε "ποια είναι η δική μου ανάγκη που με κάνει να τον κρίνω. Τι θα χάσω αν δεν τον κρίνω".

-Να φέρουμε στο μυαλό μας 5 θετικές ιδιότητές του, χωρίς απαραίτητα να έχουμε εμείς κάποιο όφελος απ' αυτές.

-Να θυμηθούμε ότι το άτομο αυτό είναι προσωρινή έκφραση της Θείας Συνειδητότητας. Και το πρώτο μάθημα που έχουμε να πάρουμε είναι να μπορούμε να το αγαπούμε όπως είναι, ακόμη κι αν χρειάζεται να το πάμε στο δικαστήριο ή να μπει στη φυλακή.

-Να σκεφτούμε ότι κάποιος έπρεπε να παίξει τον ρόλο του Ιούδα, του Χίτλερ ή του Μπους. Αυτές είναι φιγούρες στην ιστορία που μας δίνουν μαθήματα πώς να μη λειτουργούμε έτσι ή τι δεν θέλουμε και εξελισσόμαστε με τον τρόπο αυτό.

-Να σκεφτούμε ότι το άτομο αυτό έχει προβλήματα.

-Να σκεφτούμε ότι κάθε άτομο έχει διαφορετική εξέλιξη στους διάφορους τομείς της ζωής του.

-Να συνειδητοποιήσουμε ότι το άτομο που κρίνουμε είναι διαφορετικό με το πρότυπο που έχουμε στο νου μας για το πώς πρέπει να είναι.

Τι κάνουμε όταν δεχόμαστε κριτική 

Μπορεί η κριτική να μην είναι αληθινή, αλλά  να είναι μια υποκειμενική άποψη, μια προβολή του άλλου επάνω μας. Τότε έχουμε τη θαυμάσια ευκαιρία να ασκηθούμε στο να νιώθουμε την αξία μας ανεξάρτητα από την αντίληψη του άλλου.

Η άλλη περίπτωση είναι να έχει βάση η κριτική του και ο άλλος έχει εντοπίσει κάτι που δεν κάνουμε σωστά. Πολλές φορές η κριτική του άλλου δεν είναι παρά το καθρέφτισμα της δικής μας κριτικής προς τον εαυτό μας.

Πιστεύω ότι είμαστε σε μια νέα εποχή. Η ιδέα του να απορρίπτουμε το "κακό" ήταν μέσα στη θρησκευτική μας και πολιτική κοινωνική μας αγωγή εδώ και χιλιάδες χρόνια, προσφέρεται μια νέα πιθανότητα τώρα. Ότι η αποδοχή είναι αυτή που θα ελευθερώσει τις καταστάσεις προς την αλλαγή κι όχι η αρνητικότητα προς αυτές.

 Αυτό θα χρειαστεί αρκετή εσωτερική ασφάλεια, εσωτερική αξία, αρκετή εμπιστοσύνη στους νόμους του σύμπαντος πώς όλα συμβαίνουν για κάποιο λόγο και ο λόγος αυτός είναι το ανώτερο καλό μας.

Υπάρχει η βραχυχρόνια και η μακροχρόνια ευτυχία, η πρώτη συμβαίνει όταν τα πράγματα γίνονται όπως θέλουμε, η δεύτερη είναι όταν τα πράγματα δεν γίνονται όπως θέλουμε, τότε καταφέρνουμε να συνδεθούμε με έναν κομμάτι του εαυτού μας που μπορεί να είναι καλά κι έτσι (όταν γίνονται όπως δεν θέλουμε) και τότε έχουμε μόνιμη ευτυχία.

------

Ο Ρόμπερτ Ηλίας Νάτζεμι είναι συγγραφέας και δάσκαλος προσωπικης ανάπτυξης.> Eπιστροφή