e-Καλάθι: Το ψηφιακό άλλοθι της ακρίβειας. Του Άρη Νότη

Από τα μεσάνυχτα της 12ης Ιουνίου 2025 τέθηκε σε λειτουργία η πλατφόρμα e-Καλάθι, μια ψηφιακή πρωτοβουλία του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας στην αγορά και τη στήριξη των καταναλωτών. 

Διαθέσιμη τόσο μέσω του ιστότοπου www.e-kalathi.gov.cy όσο και ως εφαρμογή κινητού, επιτρέπει τη σύγκριση τιμών βασικών καταναλωτικών αγαθών σε πραγματικό χρόνο, ανά κατάστημα και επαρχία.

Ωστόσο, το e-Καλάθι δεν αποτελεί μόνο τεχνολογική καινοτομία — είναι κυρίως προϊόν της αδυναμίας της κυβέρνησης να χαλιναγωγήσει τον πληθωρισμό και να συγκρατήσει την ακρίβεια, η οποία εκτοξεύτηκε μετά την περίοδο του COVID-19  και παραμένει σε υψηλά επίπεδα. 

Αντί για ουσιαστικά μέτρα μείωσης του κόστους ζωής, η κυβέρνηση καταφεύγει σε εργαλεία "παρακολούθησης" των τιμών, μετατοπίζοντας την ευθύνη στον ίδιο τον καταναλωτή, που καλείται να κυνηγά τις προσφορές και να διαχειρίζεται την κρίση μόνος του.

Από μια πιο προσεκτική ματιά στην κατηγορία των ελαίων διαπιστώνονται τα εξής:

• Απουσία βασικών και φθηνών προϊόντων: Σημαντικά προϊόντα ευρείας κατανάλωσης λείπουν από την πλατφόρμα, όπως το εξαιρετικό παρθένο Λιόλαδο Σαβουιδάκη (Κρήτης), που διατίθεται στα €5,99 το λίτρο από το Super Discount Store, ή το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο Δέσποινα, διαθέσιμο στην υπεραγορά Αθηαινίτη στα €5,95 το λίτρο. Η απουσία τους στερεί από τους καταναλωτές τη δυνατότητα πραγματικής σύγκρισης και ενίσχυσης του ανταγωνισμού.

• Παραπλανητική επισήμανση προϊόντων: Ορισμένα έλαια καταχωρίζονται ως "έξτρα παρθένα", ενώ αποτελούνται από 60% έξτρα παρθένο ελαιόλαδο και 40% φυτικά έλαια, γεγονός που θολώνει την εικόνα και υποβαθμίζει την ποιότητα πληροφόρησης.

Παρότι η πλατφόρμα καλύπτει 478 προϊόντα σε 20 κατηγορίες και συνεργάζεται με 167 υπεραγορές από 22 αλυσίδες, η εικόνα που αποκομίζει ο χρήστης παραμένει αποσπασματική και ανεπαρκής.

Οι τεχνικές δυνατότητες περιλαμβάνουν:

• Δημιουργία και σύγκριση καλαθιών ανά κατάστημα

• Ειδοποιήσεις για μεταβολές τιμών

• Προσωποποιημένες ρυθμίσεις για εγγεγραμμένους χρήστες

Το συνολικό κόστος ανάπτυξης έφτασε τα €218.000, και σύμφωνα με την κυβέρνηση, τα οφέλη της πλατφόρμας υπερβαίνουν το κόστος. 

Ωστόσο, κανένα ψηφιακό εργαλείο δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ανάγκη για πολιτική βούληση και πραγματική ρύθμιση της αγοράς, ειδικά σε μια περίοδο που το κόστος διαβίωσης πιέζει νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Συμπερασματικά:

Το e-Καλάθι είναι μια προσπάθεια που έχει προοπτική, αλλά προς το παρόν αντικατοπτρίζει περισσότερο την αδυναμία της κυβέρνησης να παρέμβει ουσιαστικά στην αγορά.

Αντί για λύσεις που χτυπούν την ακρίβεια στη ρίζα της, προσφέρει ένα εργαλείο πληροφόρησης – χρήσιμο μεν, αλλά περιορισμένο στις δυνατότητές του.

Για να αποκτήσει ουσιαστικό ρόλο, η πλατφόρμα πρέπει:

• Να καλύπτει πλήρως την αγορά και να περιλαμβάνει όλα τα προϊόντα-κλειδιά

• Να εγγυάται την ακρίβεια και τη διαφάνεια στις καταχωρίσεις

• Να ενισχυθεί από πραγματικές πολιτικές για μείωση του κόστους ζωής

Η ψηφιακή εποπτεία είναι σημαντική. Αλλά χωρίς ουσιαστικά μέτρα συγκράτησης της ακρίβειας, το e-Καλάθι κινδυνεύει να μείνει μια βιτρίνα χωρίς περιεχόμενο, μετατρέποντας την ευθύνη της οικονομικής επιβίωσης σε ατομική υπόθεση, αντί για κοινωνική και κρατική προτεραιότητα.

Εσείς πώς ψωνίζετε; Κάνετε έρευνα αγοράς προτού πάτε στο κατάστημα; Γράψτε μας στα σχόλια.

---

Ο Άρης Νότης είναι δημοσιογράφος, συγγραφέας και εκδότης του ηλεκτρονικού περιοδικού ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΥΕΞΙΑ. Με εξειδίκευση στην υπνοθεραπεία και τον νευρογλωσσικό προγραμματισμό, προσεγγίζει θέματα προσωπικής ανάπτυξης, ενώ παράλληλα παρουσιάζει συνεντεύξεις και ποικίλη ύλη που εμπνέει και ενημερώνει. Για συνεντεύξεις, συνεργασία ή σχόλια: arionasorama@gmail.com