Σκλαβενίτης, e-kalathi και το τέλος του “φθηνού καλαθιού”. Του Άρη Νότη

Οι μικρές αλυσίδες μένουν εκτός πλάνου, οι μεγάλες προβάλλονται ως “φθηνές” και ο καταναλωτής πληρώνει τον λογαριασμό.

Η μετάβαση από τα Carrefour στον Σκλαβενίτη στην Κύπρο δεν ήταν καθόλου ανώδυνη. Σήμανε συνολική αναθεώρηση της τιμολογιακής πολιτικής. 

Εκεί που ο καταναλωτής είχε συνηθίσει χαμηλές τιμές και σταθερές προσφορές, βρέθηκε να πληρώνει ολοένα και περισσότερα σε κάθε επίσκεψη. 

Ακόμη και τα παραδοσιακά «κράχτικα» προϊόντα – όπως το χωριάτικο ψωμί, για χρόνια δείκτης προσιτής τιμής – έχασαν τη δελεαστική τους τιμή και κατέληξαν σταθερά ακριβά.

Την ίδια στιγμή, άλλες υπεραγορές διατήρησαν πιο συνεπή πολιτική τιμών: οι ακριβές παρέμειναν ακριβές, οι φθηνές συνέχισαν να κρατούν χαρακτήρα.

Αυτό δείχνει ότι όταν μια επιχείρηση έχει συνεπή στρατηγική στις προσφορές και στα βασικά είδη, η ίδια λογική αντανακλάται και στα υπόλοιπα προϊόντα – με διαφοροποιήσεις, αλλά με προβλεψιμότητα που επιτρέπει στον καταναλωτή να προγραμματίζει τις αγορές του.

Η πρωτοφανής οικονομική αναταραχή των τελευταίων ετών – από την πανδημία έως τον πόλεμο στην Ουκρανία – ανέτρεψε αυτή την ισορροπία: οι φθηνές υπεραγορές ακρίβυναν, οι ακριβές ξέφυγαν. 

Σταδιακά όμως το τοπίο επαναδιαμορφώνεται· οι φθηνές αλυσίδες λειτουργούν ξανά ως «πυξίδα» τιμών προς τα κάτω.

Το e-kalathi και οι «αόρατες» τιμές

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον εμφανίστηκε το e-kalathi, με στόχο τη διαφάνεια και τη σύγκριση τιμών. 

Στην πράξη όμως εστιάζει σχεδόν αποκλειστικά σε ομοειδή προϊόντα και παραλείπει σε μεγάλο βαθμό ιδιωτικές ετικέτες και πραγματικές προσφορές.

Αποτέλεσμα; Να ευνοούνται οι μεγάλες και πιο ακριβές υπεραγορές, οι οποίες διαθέτουν περισσότερους συγκρίσιμους κωδικούς και λειτουργούν σαν «χρηματιστήρια προϊόντων».

Αντίθετα, μικρότερες αλυσίδες με πραγματικά χαμηλότερες τιμές σε βασικά είδη μένουν στο περιθώριο.

Ενδεικτικά, τα Superdiscount Store και Pop Life προσφέρουν διαχρονικά οικονομικότερα βασικά αγαθά και στηρίζουν την αγορά με χαμηλές τιμές, αλλά εμφανίζονται ελλιπώς στο e-kalathi – με περιορισμένους κωδικούς και αποσπασματικές τιμές. 

Έτσι, η πραγματική πολιτική τους δεν αποτυπώνεται και στην οθόνη του καταναλωτή προβάλλεται σχεδόν αποκλειστικά η εικόνα των μεγάλων αλυσίδων, με τον Σκλαβενίτη να παρουσιάζεται ως «η φθηνότερη υπεραγορά της Κύπρου».

Γιατί η εικόνα είναι στρεβλή

Αν δει κανείς το e-kalathi απομονωμένα, το συμπέρασμα «ο Σκλαβενίτης είναι ο φθηνότερος» φαίνεται ακριβές. 

Στην πραγματικότητα όμως δεν είναι. Υπάρχουν φθηνότερες επιλογές που είτε δεν συμπεριλαμβάνονται είτε αποτυπώνονται ελλιπώς.

Το εργαλείο δεν είναι ψευδές, εφόσον παρουσιαστεί σωστά – δηλαδή ως σύγκριση μεταξύ συγκεκριμένων μεγάλων υπεραγορών (π.χ. Άλφα Μέγα, Metro κ.λπ.). 

Χωρίς αυτή τη διευκρίνιση όμως, το μήνυμα που λαμβάνει ο καταναλωτής είναι παραπλανητικό και στρεβλώνει την εικόνα της αγοράς.

Πόσο χρήσιμο είναι τελικά για τον καταναλωτή;

Για τους καταναλωτές που γνωρίζουν καλά το τοπίο των υπεραγορών, το e-kalathi είναι σχεδόν άχρηστο. 

Δεν καταγράφει μεγάλες προσφορές ούτε χαμηλές τιμές προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας που βρίσκονται στις μικρότερες αλυσίδες, ενημέρωση που οι ίδιες προσφέρουν στους πελάτες μέσω προσωπικών μηνυμάτων και ηλεκτρονικών φυλλαδίων.

Για παράδειγμα, η κατώτατη τιμή στο έξτρα παρθένο κυπριακό ελαιόλαδο «Αγία Ελένη» (4,95 €/λίτρο) που βρίσκεις αυτή τη στιγμή στο Superdiscount Store δεν υπάρχει – ούτε καν αντίστοιχης τάξης και ποιότητας – στο e-kalathi των μεγάλων υπεραγορών. 

Έτσι, όποιος εμπιστεύεται το e-kalathi χάνει πραγματικές ευκαιρίες.

Συμπέρασμα – ποιον τελικά εξυπηρετεί;

Το ερώτημα προκύπτει φυσιολογικά: ποιον εξυπηρετεί το e-kalathi;

Σίγουρα ένα τμήμα πελατών που κινούνται στον «γαλαξία» των μεγάλων και ακριβών υπεραγορών μπορεί να ωφεληθεί από τη χρήση του.

Όχι όμως ο ενημερωμένος καταναλωτής που αναζητά χαμηλότερες τιμές και πραγματικές ευκαιρίες. 

Για εκείνον, το e-kalathi λειτουργεί περισσότερο ως εργαλείο προβολής για τις μεγάλες αλυσίδες, παρουσιάζοντάς τες ως πιο συμφέρουσες από όσο είναι στην πραγματικότητα και μετατρέποντας τη «σύγκριση τιμών» σε marketing.

Μέχρι να συμπεριλάβει συστηματικά τις μικρότερες υπεραγορές, τις ιδιωτικές ετικέτες και τις προσφορές, το e-kalathi δύσκολα θα αποτελέσει πραγματικό οδηγό φθηνής αγοράς. 

Αντίθετα, θα παραμένει εργαλείο για λίγους, που απλώς αναπαράγει την εικόνα που έχουν ήδη οι μεγάλες αλυσίδες για τον εαυτό τους.

---

Ο Άρης Νότης είναι δημοσιογράφος, συγγραφέας και εκδότης του ηλεκτρονικού περιοδικού ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΥΕΞΙΑ. Με εξειδίκευση στην υπνοθεραπεία και τον νευρογλωσσικό προγραμματισμό, προσεγγίζει θέματα προσωπικής ανάπτυξης, ενώ παράλληλα παρουσιάζει συνεντεύξεις και ποικίλη ύλη που εμπνέει και ενημερώνει. Για συνεντεύξεις, συνεργασία ή σχόλια: arionasorama@gmail.com